Ένα κρυμμένο λογοπαίγνιο:

Το αμετάφραστο ( ; ) σόκιν λογοπαίγνιο με τον Ουρανό



Στον τέταρτο τόμο της σειράς (Κύπελλο της φωτιάς), υπάρχει ένα "χυδαίο" αλλά σχεδόν αδύνατο να μεταφραστεί λογοπαίγνιο. Συγκεκριμένα, ενώ οι μαθητές βρίσκονται στην τάξη της καθηγήτριας Τρελόνι και μελετούν αστρικούς χάρτες, μια μαθήτρια, η Λάβεντερ Μπράουν, ανακαλύπτει έναν ακόμα πλανήτη και ρωτάει την καθηγήτρια ποιος είναι.



Ας δούμε το ελληνικό κείμενο:

… "Ποιος είναι κυρία;"

"Ο Ουρανός, χρυσό μου", είπε η καθηγήτρια Τρελόνι κοιτάζοντας το χάρτη.

"Μου δείχνεις κι εμένα τον Ουρανό, Λάβεντερ;" είπε ο Ρον.

Δυστυχώς, τον άκουσε και η καθηγήτρια Τρελόνι και ίσως γι' αυτό τους έβαλε τόσες εργασίες στο τέλος του μαθήματος.

(Κύπελλο της φωτιάς, σελ. 188-9)



Γιατί άραγε θύμωσε τόσο η καθηγήτρια Τρελόνι από την αθώα παρέμβαση του Ρον; Για τον απλούστατο λόγο ότι η παρατήρηση του Ρον δεν ήταν καθόλου αθώα στα αγγλικά, αλλά ένα αρκετά γνωστό χυδαίο λογοπαίγνιο των γυμνασιοπαίδων! Ένα λογοπαίγνιο που δυστυχώς είναι αδύνατο να αποδοθεί σε μετάφραση. Στα αγγλικά, η καθηγήτρια απαντάει:



'It is Uranus, my dear.'



και η "αθώα" ερώτηση του Ρον είναι:



'Can I have a look at Uranus, too, Lavender?'



Όμως, το Uranus προφέρεται στα αγγλικά ακριβώς όπως το "your anus" (ο πισινός σου, για να μη γίνω χυδαίος), άρα η ερώτηση του Ρον είναι άκρως διφορούμενη: Μου δείχνεις κι εμένα τον Ουρανό, Λάβεντερ; ή Μου δείχνεις και τον πισινό σου, Λάβεντερ;



Αν αυτό δεν σας φαίνεται ιδιαίτερα πνευματώδες, πιστεύω ότι ένα δεκατετράχρονο αγόρι θα το βρίσκει ευφυέστατο· και τώρα φαίνεται καθαρά γιατί θύμωσε η καθηγήτρια όταν το άκουσε.



Δεν μπορώ βέβαια να ξέρω αν η ελληνίδα μεταφράστρια είχε υπόψη της το λογοπαίγνιο και το έκρινε αμετάφραστο οπότε αποφάσισε να μην επιχειρήσει να το μεταφράσει, ή αν το παρέβλεψε. Όπως είπα, είναι αδύνατον να αποδοθεί στα ελληνικά, αν και μπορεί κανείς να προσπαθήσει να δώσει κάποιο υπονοούμενο, ή έστω μιαν υποψία υπονοούμενου, για να προϊδεαστεί ο αναγνώστης ότι δεν είναι και τόσο αθώο δα, και ότι η καθηγήτρια δεν θύμωσε αναίτια. Να γράψει, έστω, "Μου δείχνεις κι εμένα τον ουρανό σου, Λάβεντερ;" ή "Να δω κι εγώ τον ουρανό με τ' άστρα, Λάβεντερ;"



Μάλιστα, ο Ρον φαίνεται να εκτιμά ιδιαίτερα το χοντρό αυτό αστείο. Στον πέμπτο τόμο της σειράς, σε μια ιδιαίτερα δραματική στιγμή όπου οι καλοί δίνουν μάχη ζωής ή θανάτου με τους κακούς, ο Ρον, που του έχουν κάνει κάποιο ξόρκι, παραληρεί ανόητα, σαν μεθυσμένος, και λέει χασκογελώντας:

"Harry, we saw Uranus up close!" και, για να μη μείνει αμφιβολία αν ο Χάρι έπιασε το υπονοούμενο, επιμένει: "Get it Harry? We saw Uranus –ha ha ha-"



Φυσικά στην ελληνική έκδοση το λογοπαίγνιο θάβεται, και κατά πάσα πιθανότητα καλώς, αφού είναι αδύνατον (είναι; ) να αποδοθεί.

"Χάρι, είδα από κοντά τον Ουρανό!" είπε ο Ρον … "Ακούς, Χάρι; Είδα τον Ουρανό… χα, χα, χα…"



Να ξαναπώ ότι δεν κατηγορώ την ελληνίδα μεταφράστρια που πέρασε στο ντούκου το λογοπαίγνιο αυτό. Πρόκειται για μία από τις (σπάνιες) περιπτώσεις όπου ο μεταφραστής παίζει μονά-ζυγά δικά του. Αν δεν αποδώσει το λογοπαίγνιο, κανείς δεν θα τον κατηγορήσει, αν όμως βρει έναν τρόπο να το αποδώσει θα κερδίσει τον έπαινο από κάποιους (λίγους). Απλώς, εδώ η μεταφράστρια δεν μπόρεσε (ίσως να είναι και αδύνατον) να κάνει το κάτι παραπάνω.



Από
sarantakos.com

Δεν ειχα ιδεα!

Σουπερ!!!!!!!

Τέλειο... όμως πάλι βγάζει νόημα αφού η Τρελόνι δεν δέχοταν μύγα στο σπαθί της για τα αστρονομικά της και το σχόλιο του Ρόν ήταν ειρωνικό σαν να μην πίστευε οτι υπήρχε ο ουρανός... στην ελληνική ερμηνία πάντα!!!

Καλό πάντως!!

Χαχαχα...Ελευθερια μου αυτο ειπες θελει αρκετη φαντασια.... :P


Οπως και να χει στα αγγλικα το λογοπαιγνιο ειναι ακρως πετυχιμενο.... Δεν το περιμενα απο την Ροουλινγκ...μωρε μπραβο!

Βασικά έτσι το είχα καταλάβει εγώ, ως αμφισβήτηση της Τρελόνι!!!

Είδες? πονηρούλα η Ρόουλιγκ!!

Καλο

Πολύ καλό το λογοπαίγνιο όντως θα ήταν καλό αν υπήρχε κάποια υποσημείωση πέρα απο αυτό είναι πρακτικά αδύνατο η ελληνίδα μεταφράστρια να κάνει κάτι αλλο...

πως... μπορούσε... θα έλεγε τον ουράνιο θόλο πάνω απο τους γλουτους σου

Χαχα α ρε Ναθάνιελ τι σκαρφίζεσαι για να μου πας κόντρα :P

Κοιτα, θα μπορουσε επισης να πεταξει το ξεκαρφωτο: Θα μου δειξεις κι εμενα τον πισινο σου Λαβεντερ, και ολα θα ηταν οκ. Απλα θα επεφτε γελιο. Ή ακομα και να πει, θα μου δειξεις τον ουρανό στον πισινό σου.
Υπαρχουν πολλα

Χαχαχαχα ελεοοοοοοοος και αν θελει να πει τον ουρανό με τ άστρα κύριε εξυπνάκια τι θα έλεγε; Τέλος πάντων ασε καλύτερα μην απαντήσεις θα ρίξεις το επιπεδο.

οχι θα απαντησω διοτι τωρα υπαρχει προκληση
Θα ελεγε: Θα μου δειξεις κι εμενα τον ουρανο στον αστεράτο πισινό σου Λαβεντερ;

χαχαχαχχαχαχαχαχαχα είσαι απλά απιστευτος χαχαχα

Μου το'χουν πει κι αλλες

:lol!: Δεν το ήξερα αυτό! Να που ίσως άξιζε να είχα διαβάσει τα βιβλία πρώτα στα αγγλικά...

ωραιος λευτερη!!! σωστη παρατηρηση...δεστον το ατιμο..που το βρισκεις ρε?....ψαχνεις θα μου πεις

Λίγο άκυρο το πως το βρήκα.Μια μέρα πάτησα Τομ Μαρβολο Ριντλ (<-ετσι ακριβώς,στα ελληνικά) και το πρώτο που μου βγαλε ήταν το σάιτ από όπου τα πήρα

στο κομματι που αυτος που εχει το site λεει ποσο αθλια ναι η μεταφραση του ονοματος του Riddle? :P

αυτο το λογοπαιχνιο το χα ξεχασει βασικα. ηταν οντως πετυχημενο παντως

Μήπως ο Λευτέρης ψάχνει για πρόστυχα υπονοούμενα και τυχαία πέτυχε αυτο???

Σπόιλερ:

Κοίτα ρε τι χάνουμε από τις μεταφράσεις... Γι' αυτό κι εγώ μόνο στα αγγλικά τώρα!

Καλό Λευτερο-Τομ καλό

^Νομίζω πως έτσι θα χάνετε περισσότερα.Από την υπόθεση και τα γεγονότα εννοώ.

^ Ε αυτό εννοώ κι εγώ. Άλλη γλύκα έχει το πρωτότυπο.

Νομίζω πως ο Drekorig εννοεί πως από το πρωτότυπο θα τα χάνουμε.:\

Ναι αυτό εννοώ.Διάβασα στα αγγλικά τους κλήρους του Θανάτου και δεν τα'πιασα όλα αν και ξέρω αρκετά.Γι αυτό το λέω.Έτσι νομίζω.Αν δε τα'χεις σπουδάσει καλά πιστεύω ότι θα το χάσεις.